W kontekście swobodnej konkurencji na rynku wewnętrznym, a w szczególności w odniesieniu do otwarcia usług publicznych na konkurencję, państwa członkowskie Unii Europejskiej podejmują niekiedy interwencje poprzez użycie zasobów publicznych do promowania określonych rodzajów działalności gospodarczej lub ochrony krajowych sektorów. Poprzez faworyzowanie określonych przedsiębiorstw taka pomoc publiczna może zniekształcać konkurencję.

            Na mocy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej pomoc publiczna jest zabroniona. Niemniej jednak niektóre wyjątki uzasadniają udzielanie pomocy realizacją celów we wspólnym interesie, np. usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, o ile nie zniekształcają one konkurencji w sposób niezgodny z interesem publicznym. Kontrola udzielonej pomocy publicznej przez Komisję Europejską polega zatem na określeniu równowagi między pozytywnymi a negatywnymi skutkami takiej pomocy.

Zadania związane z udzieleniem pomocy publicznej przez Starostę Powiatu są w dużej części wykonywane przez powiatowe urzędy pracy (ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; tj. Dz.U. z 2013 poz. 674 ze zmianami) lub powiatowe centra pomocy rodzinie (na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; tj. Dz.U. 2011 nr 127 poz. 721 ze zmianami).

Najważniejsze pojęcia:

Pomoc publiczna - przesłanki, których łączne spełnienie powoduje, iż dane wsparcie, udzielane podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą, zostaje zakwalifikowanie do kategorii pomocy publicznej zostały ujęte w art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę, tj.:

1)    udzielane jest przez państwo lub/i ze środków publicznych,

2)    ma charakter selektywny - uprzywilejowuje określonego przedsiębiorcę, przedsiębiorców lub produkcję niektórych towarów,

3)    jest udzielane na zasadach korzystniejszych od oferowanych na rynku,

4)    zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji oraz wpływa na wymianę handlową wewnątrz Wspólnoty Europejskiej.

Nie wystąpienie co najmniej jednej z wymienionych przesłanek powoduje wykluczenie wsparcia spod przepisów dotyczących pomocy publicznej. Jeśli wszystkie te  przesłanki są w danym przypadku spełnione wówczas dane wsparcie podlega przepisom dotyczącym pomocy publicznej

Podmiot uprawniony do udzielenia pomocy publicznej - organ administracji publicznej lub inny podmiot, który jest uprawniony do udzielania pomocy publicznej, w tym przedsiębiorcę publicznego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 22 września 2006 r. o przejrzystości stosunków finansowych pomiędzy organami publicznymi, a przedsiębiorcami publicznymi oraz o przejrzystości finansowej niektórych przedsiębiorców (Dz. U. Nr 191, poz. 1411)

Beneficjent pomocy - podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w tym podmiot prowadzący działalność w zakresie rolnictwa lub rybołówstwa, bez względu na formę organizacyjno-prawną oraz sposób finansowania, który otrzymał pomoc publiczną.

Pomoc de minimis stanowi szczególną kategorię wsparcia udzielanego przez państwo, gdyż uznaje się, że ze względu na swą małą wartość nie powoduje ona zakłócenia konkurencji w wymiarze unijnym (tj. w kwocie nie wyższej niż 200 000 EUR przyznana w okresie trzech lat budżetowych). W związku z powyższym, nie stanowi ona de facto pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a w konsekwencji nie podlega obowiązkowi notyfikacji Komisji Europejskiej. Zasady udzielania pomocy de minimis określa Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis.

Monitorowanie wsparcia udzielanego polskim przedsiębiorcom należy do obowiązków Prezesa UOKiK, który gromadzi, przetwarza oraz przekazuje informacje związane z pomocą publiczną. Wszystkie podmioty udzielające pomocy przekazują (zgodnie z ustawą z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (tj. Dz. U. z 2007 r., Nr 59, poz. 404, ze zm.)Prezesowi Urzędu sprawozdania o udzielonej pomocy lub informację o nieudzieleniu pomocy (tzw. sprawozdanie zerowe). Informacje te są porządkowane, a następnie gromadzone w specjalnej bazie danych tzw. SHRIMP (System Harmonogramowania, Raportowania i Monitorowania Pomocy). Na podstawie zebranych danych, Prezes UOKiK co roku opracowuje i przedstawia Radzie Ministrów raport o pomocy publicznej udzielonej w roku poprzednim. Raport ten Rada Ministrów przedstawia następnie Sejmowi.

Ponadto, Prezes UOKiK przygotowuje roczne sprawozdanie o udzielonej w Polsce pomocy publicznej na potrzeby Komisji Europejskiej, która na tej podstawie (i na podstawie sprawozdań otrzymanych od pozostałych państw członkowskich) opracowuje zbiorcze sprawozdanie o pomocy publicznej udzielonej w całej Unii Europejskiej (tzw. State Aid Scoreboard).

            Organem monitorującym pomoc publiczną w rolnictwie i rybołówstwie jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Podmioty udzielające pomocy publicznej w rolnictwie lub rybołówstwie są zobowiązane do przekazywania okresowych sprawozdań z udzielonej pomocy publicznej, w tym pomocy de minimis. Szczegółowe zasady dotyczące sprawozdawczości zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 września 2008 r. w sprawie sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej w rolnictwie lub rybołówstwie oraz informacji o nieudzielaniu pomocy (tj. Dz.U. 2008 Nr 174 poz. 1081 ze zmianami).

            Ustawa z dnia 7 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. 2006 Nr 245, poz. 1775) reguluje kwestie proceduralne związane z pomocą publiczną w rolnictwie i rybołówstwie w porządku krajowym, tj. notyfikowanie, monitorowanie i sprawozdawczość. Zagadnienia te były dotychczas nie objęte zakresem ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (tj. Dz. U. 2007 Nr 59, poz. 404 ze zmianami).